Platform là gì? Khi dịch ra tiếng Việt, từ này có nghĩa là “nền tảng”. Đây là một thuật ngữ được dùng trong lập trình lẫn mô hình kinh doanh. Vì vậy, trong bài viết này, Enetviet sẽ cho bạn biết platform là gì trong cả hai trường hợp.
Table of Contents
Platform là gì trong kinh doanh?
Nếu như một công ti theo mô hình doanh nghiệp truyền thống, công ti đó sẽ sử dụng nguyên liệu để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ và sau đó bán chúng cho khách hàng. Những công ti này có bản kiểm kê riêng.
Trong khi đó, nếu một công ti theo mộ hình doanh nghiệp nền tảng (platform), công ti đó sẽ tạo điều kiện để hai hay nhiều nhóm có thể trao đổi giá trị với nhau, ví dụ như người dùng và nhà cung cấp. Nền tảng công ti tạo ra có thể là thực (Co.opmart, Big C,…) hoặc ảo (Lazada, Shopee,…).
Khi hợp tác với một doanh nghiệp nền tảng, nhà cung cấp sẽ được hưởng lợi nhưng cùng lúc cũng phải cung cấp lại giá trị cho nền tảng. Và cả người tiêu dùng cũng vậy. Một nền tảng có thể kết nối nhiều hơn hai nhóm. Ví dụ: Facebook kết nối ít nhất bốn nhóm lại với nhau: người dùng, nhà phát triển ứng dụng, nhà quảng cáo, và các trang web.
Các doanh nghiệp nền tảng sẽ tạo ra một hệ sinh thái nền tảng. Đây là nơi các trao đổi diễn ra; là không gian để triển khai mô hình kinh doanh nền tảng; là những bên tham gia; là nơi các quy tắc do doanh nghiệp nền tảng đưa ra được áp dụng; các công cụ có sẵn cho các bên.
Các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào hệ sinh thái nền tảng đều sẽ được hưởng lợi từ “hiệu ứng mạng” – giá trị của nền tảng sẽ tăng lên khi càng nhiều người tham gia vào. Hay nói cách khác, một hệ sinh thái nền tảng sẽ có giá trị nhất khi có rất nhiều người tham gia.
Ba mô hình kinh doanh nguyên mẫu của platform là gì?
- Nơi giao dịch: giá trị = sàng lọc và đối sánh. Đây là nơi người mua và người bán gặp nhau. Các trung tâm giới thiệu việc làm và sàn đấu giá trực tuyến là những ví dụ điển hình cho mô hình kinh doanh này. Giá trị mà công ti nền tảng cung cấp là sự gắn kết giữa các bên lại với nhau, đồng thời giúp thiết lập các quy tắc trao đổi cơ bản.
- Nền tảng giao dịch: giá trị = loại bỏ xích mích và giảm thiểu rủi ro. Mô hình này tương tự như mô hình trên nhưng tập trung vào việc tạo ra các cơ chế để các giao dịch diễn ra suôn sẻ. Ngân hàng là một ví dụ điển hình cho mô hình kinh doanh này.
- Nền tảng chuyên cung cấp thành phần và công cụ: giá trị = tạo ra sản phẩm nhanh hơn và chất lượng hơn. Các nền tảng phần mềm (iOS, Android,…) là một ví dụ điển hình. Công ti tạo ra nền tảng đưa ra những tiêu chuẩn để đảm bảo mọi thứ hoạt động hòa hợp với nhau, đồng thời cung cấp những thành phần và công cụ cần thiết để mọi người nhanh chóng tạo ra thành phẩm.
Platform là gì trong lập trình?
Trong lập trình, platform có nghĩa là gì? Trong trường hợp này, platform ám chỉ đến một nhóm công nghệ được sử dụng để làm cơ sở phát triển các ứng dụng, quy trình, hoặc công nghệ khác.
Đối với ngành máy tính cá nhân, nền tảng bao gồm cả phần cứng (máy tính) và phần mềm (hệ điều hành) mà những ứng dụng khác có thể chạy. Môi trường này tạo thành nền tảng mà mọi ứng dụng đều có thể được phát triển dựa trên đó.
Máy tính thường dùng một loại CPU cụ thể chỉ có thể hiểu một loại ngôn ngữ máy. Để phần mềm có thể chạy được trên máy tính, các ứng dụng phải được dịch từ ngôn ngữ máy sang mã nhị phân để CPU hiểu được. Do đó, trong quá khứ, các chương trình được viết cho một nền tảng sẽ không thể hoạt động được trên các nền tảng khác.
Một ví dụ điển hình là những máy tính chạy hệ điều hành Windows và các máy tính của Apple chạy hệ điều hành MacOS.
Tiêu chuẩn platform là gì trong lập trình?
Nền tảng (platform) thường có một bộ tiêu chuẩn mà các nhà phát triển phần mềm cần tuân theo để phát triển phần mềm cho nền tảng đó. Những tiêu chuẩn này còn quyết định xem người dùng có thể mua ứng dụng hay phần cứng gì hay không.
Ví dụ, để chạy một chương trình kế toán, bạn phải mua một phần mềm kế toán được phát triển riêng cho một platform nhất định để có thể sử dụng.
Multiple platform là gì?
Trong những năm gần đây, các tiêu chuẩn mới được ra đời cho phép các những nhà phát triển làm ra những ứng dụng chạy trên nhiều nền tảng khác nhau. Ngoài ra, một số nhà phát triển còn phát triển ra những công cụ lập trình đặc biệt cho phép tạo ra ứng dụng đa nền tảng dễ dàng hơn.
Digital platform là gì?
Software stack và một số ứng dụng đôi khi cũng được xem là digital platform.
Ví dụ: SQL là một ứng dụng cơ sở dữ liệu thường được sử dụng để làm môi trường cho các công cụ khác vận hành nhằm mục đích phân tích, CRM,…
Tương tự, tập hợp ba ứng dụng mã nguồn mở Elasticsearch, Logstash, và Kibana, chúng ta sẽ có ELK Stack – một nền tảng được sử dụng để ghi lại sử thay đổi khi phát triển phần mềm.
Tạm kết
Hi vọng sau khi đọc xong bài viết này, bạn có thể hiểu rõ platform là gì trong cả hai trường hợp. Nếu có bất cứ thắc mắc gì, bạn có thể hỏi chúng tôi ở phần bình luận bên dưới.